BEBEK GELİŞİMİNİ DESTEKLEYEN AKTİVİTELER

Oyun bebek ve çocuk için en iyi öğrenme ve gelişme alanıdır. Bebekler doğdukları andan itibaren gelişim seviyelerine ve becerilerine uygun oyunları oynamaya hazırdır. Oyun çocuğun her alanda gelişmesine katkı sağlar. Doğumdan itibaren bebek ile oynanan oyunlar ve yapılan aktiviteler fiziksel, zihinsel, sosyal ve duygusal alandaki gelişimini için oldukça faydalıdır. Bu yazıda ay ay bebeğinizin gelişimine katkı sağlayacak doğru aktiviteleri bulabilirsiniz.

YENİ DOĞAN AKTİVİTELERİ (0. AY)

İlk aylarda bebek ile geçirilen her vakit bağlanma için bir fırsat olarak görülmeli ve kullanılmalıdır. Bebeğin bezini değiştirirken, onu beslerken ve banyo yaptırırken onunla konuşmak, yaptıklarınızı anlatmak, ona dokunmak, okşamak ve masaj yapmak, ona şarkılar söylemek anne-baba ve bebek arasındaki güvenli bağlanmayı inşa edecek faydalı aktivitelerdir.

Yeni doğan bebek oyuna hazır değilmiş gibi görünse de çoktan oyun ile etrafını ve kendi bedenini keşfetmeye başlamış olur.

Yeni doğan bebeğin gelişimini desteklemek için yapabileceğiniz aktiviteler;

• Bebeğin en keyif aldığı aktivite çevresindeki insanlar ile etkileşimde olmaktır. Kucağa alındığında, yatağında yatarken, meme emerken onunla konuşun, ona şarkı söyleyin ve bol bol gülümseyin. Bu aktiviteler bebeğin sosyal gelişimini destekleyen aynı zamanda keyif veren şeylerdir.
• Doğumdan itibaren bebek 20-30 santim yakınındaki cisimleri görebilir. Farklı ve canlı renkli parmak kuklaları ve oyuncakları görüş alanında oynatın, yatağının üstüne dönenceler asın. Bunlar bebeğin ilgisini çekecek, onu eğlendirirken görsel algısını ve görme becerisini geliştirecek.
• Bebeği sırt üstü yatırarak kollarını ve bacaklarını hareket ettirmesine izin verin, bileklerine ses çıkaran oyuncaklar takın, ses çıktıkça ayaklarını hareket ettirecek. Bu şekilde bebeğin kaslarının güçlenecek.
• Bebeğin kulağının yanında çıngırakla ses çıkarın, bebek sesin kaynağını bulmaya çalışacak.
• Bebek yatarken farklı dokulardaki nesnelere dokunmasını sağlayın; yumuşak, sert, tırtıklı ve pürüzsüz yüzeyleri hissetsin, bu dokuları isimlendirin. Bebekler doğduklarında dokunma duyuları gelişmiştir, farklı dokuları hissetmek bebeğin dünyayı öğrenmesinde ilk adım olur.

1 aylık bebek aktiviteleri;

Bebeğin becerileri gelişmeye başlamıştır bu ay itibariyle beden hakimiyetini kazanmaya başlar ve etrafının daha çok farkında olur. 1 aylık bebek etkinlik ve oyunlar için hazırdır.

1 aylık bebeğin gelişimini destekleyecek aktiviteler;

• Bu ay bebeğin yakınında duran kişi ile göz teması kurmaya başladığı aydır. Bebeği kucağınıza alın veya yanına uzanın göz teması kurarak onunla konuşun, şarkı söyleyin, oyunlar oynayın, gülümseyin.

• Seslere duyarlı olan bebek bu ay sırt üstü yatarken başını sağa sola çevirmeye de başlar. Bebeğin boyun kaslarını güçlendirmek ve bu beceriyi geliştirmek için iki kişi bebeğin iki yanına yatın ve sırayla bebeğin duyabileceği eğlenceli sesler çıkarın. Bebek sesi çıkaran kişinin tarafına dönecek, size bakınca ona gülümseyin, küçük oyunlar yapın.
• 1 aylık bebek avucuna konan nesneleri sıkıca kavrayabilir. Eline sallandığında ses çıkaran renkli oyuncaklar, çıngıraklar vermek bebeği eğlendirir.
• Bebeği karın üstü yatırın ve görebileceği bir mesafede ilgisini çeken bir oyuncağı ona gösterin ve biraz yukarıya doğru kaldırın, veya biraz yukardan çıngırak/zil sallayarak ses çıkarın. 1 aylık bebek karın üstü yatarken kısa süre de olsa başını kaldırabilir.
• Bebek bu ay gülümsemeye başlar, bu sosyal bir gülümseme değildir. Bebeği kucağınıza alıp onunla konuşmak, ona şarkı söylemek ve o gülümsediğinde gülümsemesine karşılık vermek sosyal gülümsemeyi öğretecek aktivitelerdir.

2 Aylık Bebek Aktiviteleri

2 aylık bebekler için aktiviteler den bazıları;

• Bebeğin beşiğinde ulaşabileceği farklı yerlere oyuncak koyarak bebeğin bunları almasını beklemek için doğru zamandır. Bebek oyuncaklara uzanıp onları yakalayamayabilir, bu durumda oyuncağı ona siz verin. Bebek oyuncağı alamasa da hareketlenecektir, bu bebeğin kaslarını güçlendirir. 2 aylık bebek gelişim oyuncakları ile oynaması aynı zamanda bebeğin zihinsel ve motor gelişimine katkı sağlar.
• Bebeği yatırıp siz de yanına yatın. Bebek yanında sizi gördüğünde size dönecek ve hareketlenecek. Ona gülümseyin, onunla sohbet edin ve oyunlar oynayın.
• Bebek 2. ayda karın üstü yatarken başını sağa sola çevirebilir. Bebeği sırt üstü yatırdığınızda sırayla sağ tarafından ve sol tarafından ses çıkarın bebek başını sesin geldiği yöne doğru çevirecek ses kaynağını arayacaktır.
• Bebeği sırt üstü yatırın ve yukarıdan farklı renk ve dokularda oyuncaklar sarkıtın. Bebek oyuncakları gördüğünde hareketlenecek. Sırayla oyuncaklara dokundurun, oyuncağın ismini, dokusunu ve rengini söyleyin.
• Bu ay bebek farklı ihtiyaçları için farklı şekillerde ağlamaya başlar. Ne için ağladığını anladığınızda “Karnın acıktığı için ağlıyorsun, seni anlıyorum. Haydi gel biraz süt iç.” gibi cümlelerle ona da söyleyin.
• 2. ayda bebek hareketli nesne ve insanları takip etmeye başlar. Bir ipe renkli ve ses çıkaran bir oyuncak bağlayın. Oyuncağı bebeğin görüş alanında sarkıtın ve bebek oyuncak ile ilgilenmeye başladığında oyuncağı hareket ettirin, daire şeklinde döndürün, sağa sola götürün. Bebek oyuncağı takip edecek.

3 aylık bebek aktiviteleri

3 aylık bebek oyunları;

• Bu ay bebek başını ve omuzlarını yerden hafifçe kaldırabilir, başını daha uzun süre dik tutar ve hareket kabiliyeti gelişmiştir. Bebeğin beşiğinin bir tarafına sevdiği bir oyuncak bağlayın. Bebek o tarafa dönerek bu oyuncakla oynayacak, ertesi gün oyuncağı diğer tarafa bağlayın ve bebek diğer tarafına dönerek oynasın.
• 3. ayda bebek el ve ayaklarını çok fazla hareket ettirir ve izler. El ve ayak bileklerine renkli ve belki ses çıkaran bezler bağlamak bebeğin daha uzun süre incelemesini sağlar.
• Seslere duyarlı olan bebeğin eline farklı çıngıraklar verin. Bu bebeğin sesleri ayırt etmeyi öğrenmesine yardımcı olur.
• 3 aylık bebeğin zihinsel gelişimi hızla devam eder. Dil gelişimi de zihinsel gelişimin bir parçasıdır. Bu dönemde seslere duyarlı olan bebek aynı zamanda sesler de çıkarmaya başlar, duyduğu seslere ses çıkararak tepki verir. Bebeğin çıkardığı seslere duyarlı olun, çıkardığı sesleri taklit edin, onunla sohbet edermiş gibi o ses çıkarırken dinleyip o sustuğunda konuşun.
• Bebeği kucağınıza alın, önce göz teması kurun ve onunla konuşun daha sonra başınızı önce sağa sonra sola doğru hareket ettirin, bebek de sizi taklit edecek.
• Bebek uyanıkken beşiğine yatırın, bir süre ilgilendikten sonra odadan çıkın, bebek yalnız kalsın. Yalnız kalan bebek ağlamaya başlar bebeğin ağladığını duyunca odaya geri girin ve bebekle ilgilenin. İhtiyacı karşılanan, anlaşıldığını ve destek aldığını gören bebek keyiflenir, güven duygusu gelişir.

4 aylık bebek aktiviteleri

4. ayla birlikte bebek hareketlenmeye ve etrafıyla daha fazla iletişim kurmaya başlar.

4 aylık bebek ile yapılacak aktiviteler;

• Bebeği oyun halısına yüz üstü yatırın. Size ulaşamayacağı ama görebileceği bir mesafede karşısına siz de yüz üstü uzanın. Bebeğe şarkılar söyleyin, gülün, onu eğlendirin. Bebek size ulaşmak için öne doğru uzanmaya başlayacak, hareket etmeye çalışacak.
• Bebeği kucağınıza oturttuğunuzda eline oyuncak verin. Elleri dolu olan ve oyuncağı ile ilgilenen bebek aynı zamanda denge kurmayı da öğrenecek.
• 4 aylık bebek için beyin geliştirici aktiviteler de oldukça önemlidir. Bebeğinizi kucağınıza alıp evde gezmek, ona etrafı anlatmak odaların ve nesnelerin isimlerini söylemek bebeğin etrafını tanımasına yardımcı olur.
• Birlikte oynadığınız bir oyuncağı yere düşürün ve şaşırmış gibi yapın, “oyuncak nerede?” diye sorun. Bebek oyuncağı bulmak için yere bakacak.
• Bebek kendi kendine oyalanırken odanın uzak bir köşesine gidin ve ses çıkartın. Bebek sesin kaynağını bulmak için bakacak, sizi gördüğünde ona gülümseyerek karşılık verin.
• Bebek bu ayda duyduğu sesleri taklit etme denemelerine başlar. Onu yüzü size dönük bir şekilde kucağınıza oturtmanız ve basit sesler çıkartarak, kısa kelimeler söyleyerek sohbet etmeniz ve sizi taklit etmesi için vakit tanımanız bu ay için doğru aktivitedir. Bebek sesleri taklit ettiğinde ona gülümseyerek ve okşayarak ödüllendirebilirsiniz.

5 aylık bebek aktiviteleri

5 aylık bebek etkinlikler inden bazıları;

• Elinize bir oyuncak alın ve bebeğin eline de bir oyuncak verin. Oyuncağı bir elinizden diğerine geçirin ve bebeğin de yapmasına yardımcı olun ona gösterin. Bir süre sonra bebek de oyuncağı bir elinden diğerine geçirerek sizi taklit edecek.
• Bebeği sırtı size dönük olacak şekilde kucağınıza alın ve bir aynanın önüne geçin. Gördüğü kişinin kendisi olduğunu ona söyleyin, aynadaki yansımasını incelemesine fırsat verin. Bebek aynada aynı zamanda sizi de görünce heyecanlanır.
• Bebekle dışarıda gezintilere çıkmak ve etrafı tanıtmak bu ayda başlanabilecek, 5 aylık bebek için zeka geliştirici oyun haline gelebilir. Etrafında gördüğü ve daha çok ilgilendiği nesneler ile ilgili daha uzun konuşmak, bu nesnelere mümkünse bebeğin dokunmasını ve ne işe yaradıklarını görmesini sağlamak bebeğin çevresini keşfetmesine yardımcı olur.
• Bebeğinizle karşılıklı oturun. Birbirinizin yüzüne bakın. Bebeğiniz güldüğünde siz de gülün, siz güldüğünüzde o da gülecek. Daha sonra farklı yüz ifadeleri yapın bebeğiniz bu ifadeleri de taklit etmeye başlayacak.
• Mama sandalyesinde oturabilmeye başlayan bebeğin önüne ilgisini çeken oyuncaklar koyun, bebek kendi kendine oynamayı ve kendini oyalamayı öğrenecek.
• 5 aylık bebek için fiziksel aktivite gelişim için oldukça önemlidir. Bu ayda bebek karın üstü sağa, sola dönmeye ve ileri geri doğru hareketlenmeye başlar. Onu oyun halısına yüz üstü yatırın, ulaşamayacağı mesafelerde farklı yerlere oyuncaklar koyun, bebek onlara ulaşarak almaya çalışsın.

6 aylık bebek aktiviteleri

6. ay bebeğin iyice hareketlendiği sürünerek veya emekleyerek yer değiştirmeye başladığı dönemdir. Bu dönemde bebek bazı şeyleri kendi kendine yapmak istemeye de başlar.

6 aylık bebek etkinlikleri;

• Bebeği yüz üstü oyun halısına yatırın. Karşısına geçin ve dikkatini çekecek şekilde oyunlar yapın, şarkılar söyleyin. Bebeği size doğru gelmek için hareketlenmesi için teşvik edin.
• Bebeği yüzüstü yatırın, kolları ve bacakları üstünde gövdesini kaldırmasına teşvik edin. Görebildiği bir yükseklikten bir oyuncak sarkıtın, biraz uzakta durarak kollarınızı açın, size doğru emekleme denemeli yapması için onu kendinize doğru çağırın.
• Çok dolu olmayan biberonu iki eliyle tutup sütünü içmesine izin verin.
• Birlikte kitap okuyun. Bebeği kucağınıza alarak kalın sayfalı bir kitabı açın, sayfaları bebeğin çevirmesine izin verin. Bu şekilde bebeğin ince motor becerileri gelişir, parmak kasları güçlenir ve parmaklarını kullanmayı öğrenir.
• Bebek oyuncaklarıyla oynarken, bir şeylerle ilgilenirken sesler çıkarmaya başlar. 6 aylık bebek için zeka geliştirici aktivitelerden biri bu seslere tepki vermektir, o sesler çıkarırken dinleyin ve o sustuğunda ona cevap verir gibi siz konuşun.
• Bebeği akranlarının ve başka çocukların olduğu ortamlara götür. Birlikte oynamak için henüz çok erken olsa da diğer çocukları gözlemlemeye ve sosyal beceriler kazanmaya başlayacak.